Lys-spel på Stadlandet

 

Lysspel på Stadlandet,

EOS 7D, EF-S15-85mmf3,5-5,6 IS USM

 

Snart nytt år att, her litt frå des-jan 2012-13

 

snart nytt år att, litt frå sist her..

 

EOS7D, 70-200mmf2,8L IS II USM

Konsert på Leikvin med Arne Sølvberg

 

EOS 7D, EF24-70mmf2,8L II USM

Lys våken 5. klasse 2013

 

Fakkeltog.

 

EOS 7D, EF-S15-85mmf3,5-5,6 IS USM

Gudsteneste.

EOS 7D, EF70-200mmf2,8L IS II USM

God joletid

 

EOS7D, EF-S15-85mmf3,5-5,6 IS USM, biletbehandla i Elements.

JOL

 

"Norsk ordbog med dansk forklaring af Ivar Aasen,

februar 1918:

JOL f. Juul, Julehøitid; nærmest om den sidste Uge af December, men ogsaa i en mere omfattende Betydning om Tiden fra Juleaften (24. Dec.) til 13de Januar (Tjugandedag).

 

Brugt i to Former:

Jol, Rbg.Tel. Søndre Berg. hall. Vald., og

Jul (uu) i de nordlige og østlige Egne. (...)

Eng. Dial Yule. (Jf. Ang. geola, Midvintermaaned).

 

Til Jola (te jole): til Juul.

Halda jol: helligholde julen.

Drikka jol: holde Julegjæstebud.

Bera ut joli (jul'a): gaae af huset uden at have faaet Julebeværtning (nemlig Mad og Øl)"

 

EOS7D, EF-S 60mmf2,8 Macro USM

Nattfoto

 

 

 

 

EOS7D, EF-S15-85mmf3,5-5,6 IS USM

Desemberstemning inne

 

 

 

EOS 7D, EF24-70mmf2,8L II USM

Regn og storm

 

 

EOS7D, EF-S15-85mmf3,5-5,6 IS USM

Lyra, Vega

 

I Lyra finn me ei kvit stjerne, Vega, harpestjerna, ”The Harp Star”, eller ”Falling Eagle”, den femte sterkaste stjerna på himmelen. Denne stjerna dominerer hausthimmelen med å stå høgt og litt i vest. Avstanden er 25,3 lysår (Stellarium), abs. mag. 0,55. Ho skin med ein lysstyrke 58 gonger sterkare enn vår eiga sol. Vega er ei stjerne som er lik type som Sirius, med overflagetemperatur på 9500grader K.

Alle stjernene i vår galakse bevegar seg i ein enorm bane rundt galaksesenteret. Det vil ta sola og solsystemet vårt om lag 200 millionar år på eit omløp. Me bevegar oss mot Vega. Dette vert kalla ”Solar apex”. Vårt solsystem vil bruka 450.000 år på å nå det punktet der Vega er i dag. (Burnhams)

For 12.000 år sidan var Vega polstjerna vår her på jorda, og vil få same rolle om nye 12.000 år!

Eit lite stykke over og litt til venstre for Vega ligg to tette stjerner, og dette er eigentleg eit multippelt stjernesystem.

EOS60Da, Ef70-200mmf2,8L IS II USM, 200mm, AV2,8,TV ca 27’’, ISO 6400, 24eksp.

Cygnus, Deneb, Sh2-112 og Sh2-115

 

Deneb, Alfa Cygni, som skin tydeleg litt ned til venstre for midten av biletet, markerer halestjerten på Svana, Cygnus. I venstre biletkant ser me litt av den store og markerte Nordamerikatåka, men det finst mange små objekt i ein annan retning, nemleg mot nord-nordvest. Litt til høgre finn me ei lita tåke som har fått nummeret Sh2-112, og ei svakare og større litt ovanfor denne, med nummer Sh2-115.

EOS 60Da, EF70-200mmf2,8L IS II USM, 200mm,  AV2,8, TV, ca 27’’, 24 eksp, ISO6400.

Cepheus, Mu Cephei, the ”Garnet Star” og emisjonståka IC 1396

Høgt på himmelen ligg Cepheus, og her får me nyta ei svært vakker emisjonståke, ei rekkje små og mørke tåker, og ikkje minst den spesielle stjerna Mu Cephei, eller the ”Garnet Star”, som med spekteret M2 Ia er ei av dei raudaste stjernene som er synlege med berre auga på den nordlege halvkula. Dette er ei variabel stjerne som varierer mellom mag 3,7 og 5,0. Perioden er irregulær, men har ein gjennomsnittsperiode på kring 755 dagar. Burnhams celestial handbook skriv at stjerna ligg mellom 800 og 1200 lysår borte. Likefullt fortel planetariet Stellarium.org oss at stjerna ligg på heile 5261 lysår borte frå oss. Ho finn seg i den nordlege kant av den store tåka IC 1396.

Mu Cephei er ei raud gigantstjerne, av same klasse som Betelgeuse i Orion. Mu Cephei har likevel ei endå høgare lysstyrke enn Betelgeuse, som gjer denne stjerna til ei av dei mest lyssterke raude kjempene vi har. Diameteren er mange hundre gonger så stor som vår eiga sol! Absolutt mag -6,84!

Det som er heilt spesielt med denne stjerna er at det er sterk påvising av mengder av vassdamp i spekteret til stjerna.

I SkyAtlas Companion står det om den store raude tåka sør for Mu Cephei:

”IC1396: Faint and very large emission nebula. Contains an open cluster with 50 stars; detached, weak concentration of stars; large in brightness; total mag. of cluster 3.5; mag. of brightness star 3.8. Distance 2,600 ly; (…) Dark nebula B160 lies approx. 1 degr. to N.”

 

Dette fotoet viser Mu Cephei heilt nede til høgre mot biletkanten. Til venstre ei raud tåke, Sh2-132, og til høgre for midten ei svart tåke som har fått namnet B169 , B170 og B 171.

 

EOS 60Da, EF70-200mmf2,8L IS II USM, TV27'', AV2,8, 26 eksp, ISO6400.

Cygnus, Cocoon nebula, Kokongtåka, og B168

 

Nordaust i Svana (Cygnus) finn me Kokongtåka, Cocoon nebula (IC 5146), eit spesielt objekt, ei lyssterk tåke kombinert med mørk tåke B168.

Til høgre i biletet ser me ei ekstra fortetting av stjerner, kalla open stjernehop NGC 7039.

EOS60Da, EF70-200mm, f2,8L, IS II USM, 200mm, AV2,8, ca 27’’ 35 eksp, ISO6400. Motor: Vixen Polarie.

Cygnus, Sadr, NGC 6910

 

Like nord for stjerna Sadr i Cygnus finn me ein open stjernehop, NGC 6910. Denne hopen ligg 5400 lysår borte, og har kring 50 stjerner.

”50 stars; detached, strong concentration of stars; moderate range in brightness; mag. of brightest star 9.6, pretty bright and pretty small.” (SkyAtlas Companion s196)

 

EOS 60Da, EF70-200mmf2,8L IS II USM, 200mm, 35 eksp, à 27’’ eksp, ISO6400, stacka I Deep sky stacker.

Gjegnen

 

Gjegnen sett i eit HDR-perspektiv.

Mørketid

 

Det går fint å fotografera i mørket ute, og gjerne i snø og sludd. Her utan stativ, B-innstilling, der eg heldt open lukkaren på frihand medan eg fyrte av ein blitz med den andre. Heilt utan nokon form for lysmåling eller noko berekning av lysinnfall. Det er lurt å eksponera i RAW, for her vart blitzen litt for sterk framme i biletet, og det går fint å få fram detaljar i utbrente høglys i ein RAW-konvertar. Behandla i Elements.

 

EOS7D, EF-S15-85mmf3,5-5,6, IS USM

 

Denne gong med stativ og lukkar på B, når det er mørkt er det ikkje så farleg å eksponera heilt nøyaktig, for kvart sekund betyr så mykje mindre for eksponeringa enn i skarpt dagslys. Eg gjorde fleire eksponeringar av same motiv, og alt frå 15 sek til 30 sek. gav nokså like og tilfredsstillande resultat.

 

Begge bileta er i ettertid konvertert til svart-kvit i Elements.

 

EOS7D, EF24-70mmf2,8L II USM, TV31'', AV9, 24mm, ISO200.

Cygnus, Veil Nebula, NGC 6992-6995, 6960

 

Biletet, teke med 24 eksponeringar, viser Slørtåka, eller Veil nebula. Tåka er truleg ein rest etter ein gigantisk supernova for lang tid tilbake. Nordlege del, 6992, og sørlege (høgre) del, 6960 med stjerna 52Cygni.

SA Companion: ”NGC 6992 (…) Northern part of the Veil Nebula. Very faint, large, and crescent shaped. Distance 1,300 ly. (…) NGC 6960 (…) This segment, by itself, is also known as the Filamentary Nebula. Pretty bright, quite large, and crescent shaped; contains the 4.2-mag. star 52 Cyg.”

Til venstre i biletet er ein liten og svak galakse synleg som ei ekstra uskarp og avlang ”stjerne” blant alle dei andre, i venstre del av biletet, galaksen NGC 7013, mag 11,3, distanse 38 mill lysår borte. Ein må zooma i biletet for å sjå dette.  I tillegg trengst eit godt atlas og mykje zoom.

EOS 60Da, Ef70-200mmf2,8L IS II USM, 200mm, AV2,8, ca 27’’eksp tid.

Cygnus, Sadr, Sh2-108

 

Til høgre for senter ser me stjerna Sadr, ho ligg midt i ”krossen” i Svana, stjerna markerer møtet mellom to armar i Cygnus. Sadr vert og kalla gamma eller 37 Cygni, mag 2,2, spektrum F8, 750 lysår borte, noko som betyr at lysstyrken er 5800 soler!.  Rett ovanfor viser stjernehopen NGC 6910, og til høgre hopen Cr419. Ein merkverdig og fantastisk region av lyssterke og mørke tåker om lag ei grad aust for Sadr. Den lyssterke emisjonståka har namnet Sh-108, medan den mørke tåka innimellom er LDN 889. Hopen M29 litt til venstre for sentrum i nedre del av biletet.

EOS 60Da, EF70-200mmf2,8L IS II USM, 200mm, AV2,8, ca 27’’ eksp.tid, kring 30 eksp.

Rasfare!

Prof. Stein Bondevik:
"Det som ser ut til å vere kritisk, er nedbørsmengder i på over ti millimeter i løpet av ein time og/eller eit snitt på seks millimeter kvar time i løpet av seks samanhengande timar. (...) Verre er det med steinsprang. Steinar losnar gjerne medan det regnar intenst."
(Fjordabladet 23. nov 2013)

Nedbørsmålingane i Prestemarka var fredag 15. november: totalt 86,6 mm nedbør, med maks intensitet på 23,6 mm pr/time.

Eid kommune har sett av over 4 mill. kr. til tilleggssikring for nettopp steinsprang (som det pr i dag ikkje er sikra skikkeleg mot). Når skal saka opp og dette iverksetjast?

Farleg nær

 

Viss det er vanskeleg å berekna farten når du køyrer på våte eller glatte vegar, då er det kanskje eit overlevande alternativ å gjera slik som desse sjølvransakande bileigarane på Høynes. Parker bilen. For godt.

Cygnus sentral region

 

Stjernesvermen på biletet er frå det sentrale området i Cygnus, eller ”nordkrossen” som dette store stjernebiletet òg vert kalla. Cygnus, svana, er rettare, for denne har med litt meir. Stjernesvermen me ser er altså ufatteleg store stjernemengder innover i ein av spiralarmane i galaksen vår. I midten eit diagonalt mørkare felt, og Cygnus er kjend for sin ”delte” mjølkeveg, for i spiralarmane er det mykje av mørke tåker som dekkjer for bakliggjande stjerner. Stjerna nede til høgre i biletet er 21 Cygni (Eta Cygni). Ho ligg vel 139 lysår borte, og like til venstre ein raud tåkeflekk som vert kalla Sh2-101. Til venstre for denne att ein stjernehop som heiter NGC 6871. Oppe til venstre i biletet ei tydeleg raud tåke (boge) kalla NGC 6888, og heilt oppe til venstre litt av tåka rundt stjerna Sadr (som ikkje viser på biletet).

Frå SkyAtlas Companion 2000:

NGC 6888 (up left): C27, Crescent Nebula. Faint, very large, very elongated; crescent shaped; illuminated by a 7.4-mag. star. Double star attached.

Canon EOS60Da, EF70-200mm f2,8L IS II USM, vel 30 eksp. a 27''

Tromboneslide

 

Her er brukt ein laus blitz avfyrt under eksponering, innstilling på B.

 

EF 60mmf2,8 Macro USM